O MOSTEIRO DE DOZÓN

 Dozón é terra alta, alterna sabiamente vales agarimosos e lombos de montaña áspera. Nunha vagoada que forman os regos que descenden da Pena de Francia e de Rebordecovo, a paraxe goza dunha beleza vexetal e antiga. Alí, nos séculos do románico apousaron dona Guntroda e outras monxas bieitas para erguer oracións ao ceo e o máis nobre dos edificios da contorna: o mosteiro de San Pedro de Vilanova.
Por reformas da orde benedictina, as monxas dos pequenos mosteiros foron reagrupadas en San Paio de Antealtares en Santiago no ano 1499. Desde entón o edificio sufriu a desaparición do claustro coas súas dependencias e a igrexa, parroquial durante anos, foi anexada posteriormente a Santa María de Dozón. Na actualidade non ten culto nin uso concreto algún. E iso xoga na contra da mellor  conservación do edificio.
Ábsida, portadas, canzorriños, antefixa, arquiños lombardos,fiestras e arquivoltas compoñen unha xoia da mellor arquitectura románica.